تبادل لینک هوشمند
 |
درس 3 حقيقت بندگی
بر آستان جانان گر سر توان نهادن
گلبانگ سربلندی بر آسمان توان زد
حافظ
پس از اين كه انسان، خدا را به يگانگی شناخت و دانست كه تنها وجود مستقل و تنها مبدأ جهان خداست و همچنين، دانست تنها اوست كه جهان را اداره می كند، اين شناخت و اعتقاد، چه تأثيری در زندگی و رفتار او دارد؟ آيا ميان عملكرد كسی كه اعتقادی به توحيد ندارد و كسی كه معتقد به آن است، تفاوتی هست؟ در اين درس می خواهيم تأثير عملی اين اعتقاد را در زندگی و رفتار خود مورد بررسی قرار دهيم.
قرائت و ترجمه
اِنَّ اللّهَ رَبّى وَ رَبُّكم فَاعبُدو ه هذا صِراطٌ مُستَقيمٌ به راستى كه خداوند، پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را بپرستيد كه اين راه مستقيم است آل عمران، ۵۱
اِتَّخَذوا اَحبارَهُم وَ رُهبانَهُم اينان دانشمندان و راهبان خود را
اَربابًا مِن دونِ اللّه به جای خداوند به پروردگاری گرفتند
وَ المَسيحَ ابنَ مَريَمَ و همچنين مسيح پسر مريم را؛
وَ ما اُمِروا درحالى كه مأمور نبودند
اِلا ليَعبُدوا الهًا واحِدًا لا الهَ الا هُوَ سُبحانَه و عَمّا يُشر کو ن جز خداى يكتا را كه معبودى جز او نيست بپرستند. خداوند از هر چه براى او شريك مىپندارند، منزّه است. توبه، ۳۱
و لَقَد بَعَثنا فى كُل اُمَّة رَسو لاً اَنِ اعبُدُوا اللّهَ وَ اجتَنبُوا الطّاغوتَ وهمانا ما در ميان هر امّتي پيامبري را برانگيختيم تا به مردم بگويند كه خدا را بپرستيد و از طاغوت و هر معبودي جز خدا دوري نماييد نحل، ۳۶
وَ مَن يُسلم وَجهَ هو الَى اللِّه هركس خود را تسليم خدا كند
وَ هُوَ مُحسِن و نيکوکار باشد
فَقَدِ استَمسَكَ بالعُروَة الوُثقی قطعاً به ريسمان استوارى چنگ زده
وَ الَى اللّه عاِقبَةُ الا مو ر و سرانجام کارها به سوی خداست. لقمان، ۲۲
الحَمدُ للِّه رَبِّ العالَمين حمد و ستایش برای خداوندی که پروردگار جهانیان است فاتحه، ۲
اِيّاكَ نَعبُدُ وَ ايّاكَ نَستَعينُ تنها تو را می پرستیم و تنها از تو کمک می خواهیم فاتحه، ۵
توحيد در عبادت
1- توحید در عبادت را توضیح دهید؟
(پس از شناخت خداوند به عنوان تنها خالق و آفريننده جهان و تنها سرچشمه خوبى ها و زيبايى ها وآگاهى به اين كه او تنها مالک، سرپرست، اداره كننده و تنها تكيه گاه و پشتيبان جهان است، در می يابيم كه تنها وجود شايسته پرستش و اطاعت، يعنى تنها معبود واقعى انسان ها خداست.)
2- لازمه توحید عملی چیست ؟ چرا؟
(اطاعت از هر شخص ديگرى اگر براساس اطاعت از خداوند نباشد، نابجا و غلط است. بنابراين اطاعت از رسول گرامى او و اطاعت جانشينان آن حضرت لازمه توحيد است. زيرا حكم و فرمان الهى از طريق رسول خدا و جانشينان بزرگوار آن حضرت به مردم مى رسد و بدون تبعيت و اطاعت از آنان، اطاعت از خداوند ممكن نيست. پس توحيد در عبادت آن است كه فقط خداى يگانه را پرستش كنيم، تسليم فرمان های او باشيم و كارهاى خود را فقط به قصد اطاعت از او و براى كسب رضايت او انجام دهيم.)
تفکر در آیات
3 - با توجه به آية ۵۱ سورة آل عمران، كه در ابتدا درس آمده توضيح دهيد كه چه رابطه ای ميان توحيد در ربوبيت و توحيد در عبادت وجود دارد ؟
همچنين مشخص کنيد کدام قسمت آيه بيانگر توحيد در ربوبيت و کدام قسمت بيانگر توحيد در عبادت است.؟
آیه ی«ان الله رَبّى وَ رَبُّكم فَاعبُدو ه هذا صِراطٌ مُستَقيمٌ »بین توحید در ربوبیت و توحید در عبادت ارتباط بر قرار کرده است. اگر کسی پذیرفت که خداوند پروردگار (رب) انسانها ست . لازمه ی ا ین پذیرش آن است که در مقام پرستش فقط او را بپرستید و از پرستش غیر او خود داری کنید . بنا براین با اثبات توحید ربوبی، توحید در عبادت نیز ثابت می شود. اگر جز خدا ربی در عالم نیست جز او معبودی هم وجود ندارد . پس توحید در عبادت، نتیجه توحید در ربوبیت است عبارت « ان الله رَبّى وَ رَبُّكم » بیانگر توحید در ربوبیت و عبارت «فاعبدوه» بیانگر توحید در عبادت (عملی) است
توحيد در عبادت داراى دو بُعد فردى و اجتماعى است كه به تبيين هركدام مى پردازيم.
4- انسان موحد چه کسی است ؟ ( ویژگیهای انسان موحد را بیان کنید؟)
5- ویژگیهای انسان موحد و مشرک را با یکدیگر مقایسه کنید؟ دی 89
الف- بُعد فردی: ((انسان موحّد كسى است كه فقط خدا را بپرستد و از او اطاعت نمايد. او مى كوشد كشش ها و تمايلات درونى و تصميم ها و فعاليت هاى خود را به گونه اى سامان دهد كه در يک هماهنگى مناسب، سمت و سوى خدايى بگيرند و بر محور بندگى او باشند. چنين فردى در انتخاب همسر، انتخاب شغل، انتخاب دوست، در تحصيل، گردش، ورزش و مجموعه برنامه ريزى هاى خود، خدا و رضايت او را در نظر دارد. او به ميزانى كه در اين جهت پيش مى رود، اميال و غرايز خود مانند ميل جنسى، ميل به قدرت و ميل به ثروت را تنظيم و كنترل مى نمايد و گرايش هاى برتر، مانند حقيقت طلبى، عدالت خواهى، نوع دوستى و احسان و جوانمردى در رفتار او ظهور بيشتری می يابد. چنين انسانى داراى شخصيتى يگانه و يكپارچه در جهت عبوديت و پرستش خدا می شود.)
6- شرک عملی را توضیح دهید؟
7- انسان مشرک به چه کسی گفته می شود؟
در مقابل،( انسان مشرک به جاى تبعيت از خداوند و كسب رضايت او، از هواى نفس خود يا ديگران اطاعت می كند و كارهايش را براى رسيدن به خواسته هاى نفسانى و يا خوشامد ديگران انجام می دهد)
8- چه خصوصیاتی در فرد مشرک ، موجب سلب آرامش او می شود؟
از آن جا كه انسان مشرک تحت سلطه تمايلات و خواسته هاى نفسانى خود و ديگران قرار دارد، فردى است چند شخصيتى با جهت گيرى هاى متفرق و سم ت و سوهاى پراكنده و در خدمت معبودهاى گوناگون كه هركدام او را به سويى مى كشند و آرامشش را سلب مى كنند.)
9- منظور از «بعد اجتماعی توحید در عبادت » چیست؟ و چگونه تحقق می یابد؟
ب) بُعد اجتماعى :
( بُعد ديگر توحيد در عبادت، بُعد اجتماعى آن است كه به معناى يگانه و يكپارچه شدن نظام اجتماعى در جهت خداوند و اطاعت همه جانبه از اوست. جامعه از افراد گوناگون و نهادها و سازمان هاى مختلف تشكيل شده است. اگر اين افراد بكوشند كه در روابط خود با يكديگر،به جاى خواست ها و تمايلات خود، فرمان الهى را حاكم كنند و از پذيرش فرمان طاغوت ها و ظالمان و ستمگران سرباز زنند و مناسبات سياسى و اقتصادى و روابط فرهنگى را منطبق بر احكام الهى و در جهت رضاى او تنظيم نمايند، بُعد اجتماعى توحيد عبادی تحقق مى يابد.)
10- چرا ميان بُعد فردى و اجتماعى توحيد تشابه و تناسب وجود دارد.؟
11- ميان بُعد فردى و اجتماعى توحيد چه تشابه و تناسبی وجود دارد.؟
ميان بُعد فردى و اجتماعى توحيد تشابه و تناسب وجود دارد. (همان طورکه اگر كسى در مسير توحيد عملى گام بردارد، به شخصيتى متوازن، متعادل و زيبا مى رسد، در جامعه اى نيز كه درمسير توحيد حركت می كند، نه تنها ستمگران بر مردم حاكم نمى شوند، بلكه روابط فرهنگى و مناسبات اقتصادى نيز به تعادل، توازن، هماهنگى و انسجام مى رسد و به جامعه اى زيبا تبديل مى شود و عدالت اجتماعى در همه ابعاد آن واقعيت مى يابد.
12- شرک اجتماعی را تعریف کنید؟
13- مفهوم شرک در عبادت در بعد اجتماعی را توضیح دهید؟
14- نتایج شرک در عبادت در بعد اجتماعی را بیان کنید؟
در مقابل، (اگر هر يک از افراد جامعه، خواست ها و تمايلات دنيايى خود را دنبال كنند و فقط منافع خود را محور فعاليت هاى اجتماعى قرار دهند(دچار شرک اجتماعی شده اند) و اهل ايثار و تعاون و خير رساندن به ديگران نباشند،1- تفرقه و تضاد جامعه را فرا مى گيرد و2- امكان رشد و تعالى از بين مى رود. 3-همواره در چنين جامعه اى انسان هاى ستمگر و مستكبر، قدرت اجتماعى و سياسى را به دست مى آورند و انسان هاى ديگر را در خدمت اميال خود به كار مى گيرند. در اين گونه جوامع سخنى از حاكميت خداوند وفرمان هاى او نيست، بلكه سخن از حاكميت طاغوت و دستورهاى اوست.)
در آيات ابتدای درس تفكر كنيد و به سؤال های زير پاسخ دهيد.
15- آية ۳۱ سورة توبه مردم را به عبادت چه کسي دعوت مي نمايد؟با توجه عبارت « وَ ما اُمِروا لا ليَعبُدوا الهًا واحِدًا » مردم را به عبادت خدای یکتا دعوت می کند
16- بنا بر آية ۳۶ سورة نحل، چه چيز ی لازمة توحيد عباد ی است؟
با توجه به اینکه پس از عبارت «اعبدوا الله» می فرماید اجتنبوا الطاغوت لازمه توحید عبادی ، دوری از اطاعت فرمان طاغوت و حاکمان غیر الهی است.
17- تسليم در برابر خداوند مربوط به کدام قسم از توحيد است؟ توحید در عبادت
18- عبارت « الحمد لله »بيانگر کدام قسم توحيد است؟توحید در عبادت زیرا این آیه بیان حمد و ستایش خداوند است حمد و ستایش یک عمل عبادی است که دارای دو مرتبه ی قلبی و زبانی است.
19- عبارت « رب العالمین » بيانگر کدام قسم توحيد است؟ توحید در ربوبیت افعالی نظری
20- عبارت « ايّا ك نعبد و اياك نستعين» بیانگر کدام قسم توحيد است؟ توحید در عبادت زیرا در این آیه صریحا در بندگی و عبادت خدا و کمک گرفتن از او یاد شده است کمک گرفتن از خداوند یک عمل عبادی محسوب می شود .
1دژ مستحكم خداوند
21- ویژگیهای لا اله الا الله را بنویسید؟
22- اهمیت کلمه لا اله الا الله بیان کنید؟
(2کلمه« لا الهَ الَّا اللّهُ »کلمه توحيد و مهم ترين شعار اسلام و جامع همه ابعاد ،و اقسام توحيد و نفی هرگونه شرک است. 3توجه به اين شعار و تفكر در آن بسيارارزشمند و موجب فلاح و رستگارى است. از همين رو، پيشوايان ما توصيه كرده اند
كه اين كلمه را در طول روز تكرار كنيم تا حقيقت آن در وجود ما نفوذ يابد و با جان ما عجين شود. در ندای اذان که دعوت مسلمانان به نماز است، اين عبارت، هر روز چندين بار تکرار می شود و براى آن، پاداش هاى بزرگى ذكر كرده اند؛ پيامبر اكرم(ص) فرموده.:4«بهای بهشت لا الهَ الَّا اللّهُ است »5هرچه انسان به درک بالاتر و ايمان قوى ترى نسبت به اين عبارت برسد، بيشتر از گناه در حضور خداوند و سرپيچى از راهنمايى هاى او دورى مى كند. به همين جهت اين كلمه6 دژى است كه انسان را از گناه حفظ مى كند و به مراتب بالاترى از زيبايى ها و كمال ها مى رساند7 اولين سخن رسول خدا در دعوت مردم به اسلام اين بود که:
دو بیان رسول خدا (ص) در مورد لا اله الا الله را بیان کنید؟
قولوالا الهَ الَّا اللّهُ تُفلحُوا
همچنين ايشان درباره اين کلمه فرمود:
8«نه من و نه گويندگان قبل از من كلمه اى پرمحتوا همانند« لا الهَ الَّا اللّهُ » نگفته ايم »)
23- چگونگی تشکیل جمله لااله الاالله از دو بخش را توضیح دهید؟
24- خداوند کدام کلمه را دژ مستحکم خود نامیده است؟ لا الهَ الَّا اللّهُ توضیح دهید
(9اين عبارت کوتاه که در حدّ يک کلمه است، از دو بخش تشکيل يافته، يکی نفی معبود (لااله)، مانند بت های ساختگی و طاغوت ها و ديگری (الا اللّه) اثبات خدا به عنوان تنها کسی که سزاوارپرستش و اطاعت است؛ از اين رو پيامبر فرمود: اين کلمه دژی است که انسان را از شرک در عقيده و عمل حفظ می کند. به همین جهت این کلمه را « د ژ مستحكم خود » نامیده است)
25- حدیث سلسله الذهب (قدسی): ( زنجیره طلائی) را با ترجمه بنویسید؟
کَلمَةُ لا الهَ الَّا اللّهُ کلمه« معبودی جز اللّه نيست»
حِصنی دژ مستحکم من است
فَمَن دَخَلَ حِصنی پس هر کس داخل دژ من شود
اَمِن مِن عَذابی از عذاب من در امان است.
توحيد و شرک در جهان امروز
26- عدم روی گردانی از توحید و دچار شدن در شرک چه مواردی را بدنبال آورده است؟
(توحيد، محور و روح زندگى دينى و شرک، محور و روح زندگى ضد دينى است. اكنون كه مراتب و ابعاد توحيد و شرک را شناخته ايم، مى خواهيم ببينيم كه زندگى انسان عصر حاضر تا چه اندازه توحيدى است و كدام مرتبه از توحيد مورد غفلت قرار گرفته است.
اغلب مردم دنيا قبول دارند كه خالق جهان، خداى يگانه است و همين خدا جهان را تدبير و اداره مى كند، با اين حال، وقتى به زندگى انسان عصر جديد مى نگريم، با مواردى روبه رو مى شويم كه با اين پذيرش هم خوانى ندارد؛) از جمله اين كه:
27- چرا بسیاری از انسانهای امروز در عین پذیرش توحید همواره از خدا غافل هستند؟
28- توحید عملی چیست؟
29- توحید عملی یعنی چه ؟
۱-( بسياری از انسان ها چنان به امور دنيوی سرگرم شده اند که خدا را فراموش کرده و خداوند در قلب آنها جايگاهی ندارد. زرق و برق و زينت دنيا و لذات و شهوات چنان در دلشان فزونی يافته که جايی برای خلوت انس با خدا و درک معنويت نيايش با پروردگار باقی نگذارده است. گويی هوی وهوس و آنچه و آن کس که آنان را به هوس هايشان می رساند، بُت و معبودشان شده و آنها را می پرستند، به گونه ای که از ابزارهای جديد، مانند سينما، تلويزيون، ماهواره و اينترنت و ساير رسانه ها برای رسيدن به اين لذات دنيايی بهره می برند و يکسره از خدا و آخرت غافل شده اند.
معرفت به خداوند،( توحید عملی) زمانى ميوه خود را مى دهد كه از مرحله شناخت ذهنى به مرحله ايمان قلبى برسد و در قلب تثبيت شود. يعنى انسان به چشم قلب ببيند كه خداوند در كوچک ترين حوادث عالم نيز حضور دارد و چرخ خلقت با تدبير خداوند مى گردد و اين بت ها مانع رسيدن انسان به ايمان است.) (سرگرم شدن انسانها به امور دنیوی علت غفلت از خدا و آخرت)
30- ریشه بت پرستی و شرک جدید در جهان امروز را توضیح دهید؟
۲- ( با اين كه نمونه هايى از پرستش بت های سنگی و چوبی هم اكنون نيز در كشورهايى مانند ژاپن و هند ديده مى شود، امّا دنياى امروز گرفتار شرک و بت پرستى پيچيده تر و خطرناک ترى شده است. اگر بت پرستان عصر جاهليت ۳۶۰ بت مى پرستيدند، امروزه بسيارى از انسان ها هزاران بت براى خود تراشيده و مى پرستند. راستى، بت هاى بزرگ روزگار ما چه هستند؟ ( وارد نکردن دین و دستورات آن در متن زندگی خود علت شرک و بت پرستی جدید)
31- معیارهای ثابت شرک و بت پرستی در قرآن چیست؟
(قرآن كريم معيار ثابت شرک و بت پرستى را به ما ارائه نموده و تطبيق اين معيارها بر زندگى فردى و اجتماعى را بر عهده خودمان قرار داده است. 1 اطاعت از ارباب هايى جز خداوند،2 پذيرش سرپرستانى جز او،3 بندگی كسانى جز او و بالاخره
4 خارج كردن دين خداوند از برنامه های زندگى و5 تقليد از کسانی که در جهت مخالف دين حرکت می کنند، شرک و بت پرستى است. ريشه بت پرستى و شرک جديد آن است كه6 برخى از انسان ها در عين قبول داشتن خداوند، دين و دستورات آن را در متن زندگى خود وارد نمى كنند و7 تمايلات دنيايى و نفسانى خود را اصل قرار مى دهند. ))
32- مصادیق بتهای درونی و بیرونی عصر ما چیست؟ ( عدم توجه به خواست و رضایت خداوند در چیست؟)
با توجه به اين نكات، بت هاى درونى و بيرونى عصر ما كدام اند؟ آيا انسان امروز(1 در نحوه زندگى اجتماعى، روابط اقتصادى، احكام قضايى و روابط سياسى، به رضايت خداوند توجه ندارد (يا)تابع قدرت های استکباری هستند است؟ آيا بخش وسيعى از مردم جهان در2 انتخاب نوع پوشش، نوع غذا،نوع تفريح، مشاهده فيلم، مطالعه كتاب، ورود به سايت ها در اينترنت، به خواست و رضايت خداوند توجه نمى كنند؟ 3در انتخاب الگوها و اسوه ها کسانی که خداوند معرفی می کند نیستند) چطور؟ آيا اسوه ها و الگوهايى كه اكنون مطرح اند و تبليغ مى شوند، همان كسانى هستند كه خداوند معرفى مى كند؟ آيا اين اسوه ها، پيشروان علم، قهرمانان جهاد،فداكاران در راه آرمان هاى متعالى، مبارزان براى نجات از بند استعمار و وابستگى، و آنانى هستند كه ديدارشان انسان را به ياد خدا مى اندازد؟ يا …؟ تصوير چه الگوهايى ديوار اتاق ها را تزيين كرده است؟
اندیشه و تحقیق
33- در عصر ما کدام نوع از شرک بيشتر شايع شده است؟ نمونه هايي از آن را بيان کنيد.شرک در عبادت مانند عدم توجه به خواست و رضایت الهی و پیروی از هوی و هوس خود و دیگران در انتخاب نوع پوشش و نوع غذا اسوه ها و الگوها و روابط اجتماعی و اقتصادی
34- چرا نظام ها سياسي حاکم بر جهان بيشتر شرک آلود هستند؟زیرا در این نظام ها به جای حاکم بودن فرمان الهی ، خواستها و تمایلات طاغوتها و ظالمان و ستمگرانحاکم است که از جانب خداوند تعیین نشده و فرمایشات برخاسته از قرآن و فرمان الهی نیست بنابراین بیشتر نظامهای کنونی حاکم بر جهان ، نظام های طاغوتی هستند که مانع حاکمیت دین در روابط اجتماعی شده اند مردم جهان ناگزیر ند تحت سلطه ی چند قدرت بزرگ سیاسی جهان که آنها خود کارگزاران طبقه ی سرمایه دار و ثروتمند جهان هستند، زندگی کنند، امر و نهی آنها را بپذیرند و عملا ناتوان از ابراز اراده ی خود باشند.
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط: دینی سال چهارم، ،
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: